Ruimte voor samenwerking tussen scholen

Veelgestelde vragen

• Wat is een ondersteuningsplan? En hoe wordt deze vastgesteld?

  In het ondersteuningsplan legt het samenwerkingsverband vast hoe passend onderwijs in hun regio wordt vormgegeven. Dit ondersteuningsplan wordt ten minste 1 keer per 4 jaar opgesteld. Het ondersteuningsplan is gebaseerd op de schoolondersteuningsprofielen (SOP) van de deelnemende scholen.

  Inhoud van het ondersteuningsplan

  In het ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband VO-VSO worden de volgende onderdelen beschreven:

  • Welke basisondersteuning wordt geboden aan leerlingen op alle vestigingen van scholen in het samenwerkingsverband;
  • De manier waarop het samenwerkingsverband een samenhangend geheel van voorzieningen organiseert voor extra ondersteuning binnen de scholen en/of bovenschools;
  • De procedure en de criteria voor de plaatsing van leerlingen op scholen voor voortgezet speciaal onderwijs (vso) of het praktijkonderwijs (pro); de procedure en criteria voor het beoordelen of een leerling is aangewezen op het leerwegondersteunend onderwijs (lwoo) en de duur van de ondersteuningstoewijzing lwoo;
  • De procedure en het beleid voor de terugplaatsing of overplaatsing naar het voortgezet onderwijs voor leerlingen van wie de duur van de toelaatbaarheidsverklaring is afgelopen;
  • De beoogde en bereikte kwalitatieve en kwantitatieve resultaten van het onderwijs aan leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben;
  • De manier waarop het samenwerkingsverband ouders informeert over de ondersteuningsvoorzieningen en over de onafhankelijke ondersteuningsmogelijkheden voor ouders;
  • Financiën:
    – De procedure en criteria voor de verdeling, besteding en toewijzing van ondersteuningsmiddelen en ondersteuningsvoorzieningen aan de scholen, inclusief een meerjarenbegroting. Het gaat hierbij zowel om het budget voor zware ondersteuning als voor lichte ondersteuning.
    – De afspraken die zijn gemaakt over de overdracht van middelen voor zware ondersteuning voor leerlingen die na de jaarlijkse teldatum van 1 oktober instromen in het (v)so, inclusief de afspraken die zijn gemaakt over de overdracht van middelen aan het samenwerkingsverband door scholen bij een ontoereikend budget voor zware ondersteuning.
    – De voorwaarden die worden gelden voor scholen om in aanmerking te komen voor een LWOO-licentie en daarmee voor bekostiging van leerwegondersteunend onderwijs.

  Vaststelling ondersteuningsplan

  Voordat het plan kan worden vastgesteld, voert het samenwerkingsverband op overeenstemming gericht overleg (OOGO) met de gemeente(n). Ook moet de ondersteuningsplanraad (OPR) instemmen met het ondersteuningsplan.

• Een leerling gaat een deel van het onderwijs of 3 maanden volledig volgen op een andere school. Moet er een symbiose-overeenkomst opgesteld worden?

  Nee, dit hoeft niet. Om de bureaucratische last voor scholen te verminderen gaat de Inspectie van het Onderwijs akkoord met het ‘inbedden’ van de symbiose-overeenkomst in het ontwikkelingsperspectief. In de richtlijn symbiose staat de huidige symbioseregeling beschreven en kun je vinden welke onderdelen van de schriftelijke overeenkomst bij symbiose toegevoegd moeten worden aan het ontwikkelingsperspectief.

• Mag een school een leerling inschrijven wanneer deze minder dan 50% van het onderwijsprogramma volgt?

  Veel scholen zijn in de veronderstelling zijn dat zij een leerling niet mogen inschrijven als deze minder dan 50% van het onderwijsprogramma volgt. Deze veronderstelling is niet correct. Wanneer er voor een leerling afwijking van de onderwijstijd is aangevraagd en goedgekeurd, kan er tijdelijk ook een zeer beperkt aantal uren onderwijs gegeven worden.

  De wet en de beleidsregel inzake het instemmen met afwijking onderwijstijd doen geen uitspraken over een minimum percentage van de onderwijstijd die de leerling in dit geval aanwezig moet zijn. Het is wel de bedoeling dat de leerling binnen het jaar waarvoor afwijking is gevraagd weer volledig ingroeit in het onderwijs en dat de school zich daar ook voor inspant. Als dat niet binnen dat jaar lukt en de school doet opnieuw een aanvraag, dan geldt een zwaardere motiveringsplicht.

• Mogen scholen het onderwijs aan een leerling uitbesteden aan particuliere scholen of particuliere aanbieder?

  Het is wettelijk niet toegestaan om met medeneming van publieke bekostiging het onderwijs aan een leerling uit te besteden aan een niet-bekostigde (lees: particuliere) school. Wel kunnen scholen expertise, materiaal en onderwijsprogramma’s inkopen bij particuliere aanbieders. Voorbeelden daarvan zijn de inhuur van een deskundige die op school een plusklas opzet of het inkopen van lesmateriaal dat het mogelijk maakt dat een leerling deels onderwijs thuis volgt.

  Voorwaarde voor het ontvangen van bekostiging is en blijft dat een leerling ingeschreven staat en onderwijs volgt op een bekostigde school. Hierdoor blijft de school verantwoordelijk voor de leerling en voor het onderwijs dat de leerling volgt.

   

   

• Hebben scholen een vrijstelling van de leerplicht nodig om zorg vanuit de Wet langdurige zorg (wlz) te kunnen ontvangen voor hun leerlingen?

  Sinds 1 januari 2015 is de voorliggendheid van onderwijs op zorg met de hervorming van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten komen te vervallen. Onderwijs en langdurige zorg zijn sindsdien eenvoudiger te combineren omdat in de Wet langdurige zorg onderwijs niet langer als voorliggende voorziening wordt gezien. Een vrijstelling van de leerplicht is daarom niet meer nodig om zorg te kunnen ontvangen. Hierdoor kunnen onderwijs en langdurige zorg samen en tegelijk ondersteuning bieden.

  In de wet staat dat een onderwijsinstelling geen bekostiging ontvangt voor een leerling wanneer hij vóór 1 oktober meer dan 50% van de onderwijstijd ongeoorloofd verzuimd. Afwijken van de onderwijstijd op grond van de beleidsregel inzake het instemmen met afwijking onderwijstijd (Variawet) is echter geen ongeoorloofd verzuim. Er is voor deze leerling immers (tijdelijk) een ander aantal onderwijsuren vastgesteld.

• Welke rol heeft leerplicht en de jeugdarts in een aanvraag voor en onderbouwing van de onderschrijding van de onderwijstijd?

  De jeugdarts en leerplichtambtenaren hebben geen (formele) rol hierin. Het betreft namelijk geen voorziening gebaseerd op de leerplichtwet. De school waar de leerling staat ingeschreven vraagt de onderschrijding van de onderwijstijd aan.

  Lees verder voor meer informatie over afwijking onderwijstijd.

• Kun je in het regulier voortgezet onderwijs gespreid examen doen?

  Ja dat kan. In het Eindexamenbesluit is in artikel 59 geregeld dat  het bevoegd gezag, de inspectie gehoord, kan toestaan dat een kandidaat die in het laatste leerjaar langdurig ziek is, en een kandidaat die lange tijd ten gevolge van een bijzondere, van de wil van de kandidaat onafhankelijke omstandigheid niet in staat is geweest het onderwijs in alle betrokken eindexamenvakken gedurende het laatste leerjaar te volgen, het centraal examen en in voorkomend geval het schoolexamen, voor een deel van de vakken in het ene schooljaar en voor het andere deel in het daarop volgende schooljaar aflegt. Gespreid examen betekent dat het laatste schooljaar (het examenjaar) met één jaar wordt verlengd. Gedurende deze twee jaar van het gespreid examen wordt een deel van de vakken in het ene schooljaar afgesloten en het andere deel van de vakken in het tweede jaar van het gespreid examen afgesloten.  

• Kan een onderwijsinstelling bekostiging krijgen voor een leerling die minder dan 50% onderwijs volgt?

  In de wet staat dat een onderwijsinstelling geen bekostiging ontvangt voor een leerling wanneer hij vóór 1 oktober meer dan 50% van de onderwijstijd ongeoorloofd verzuimd. Afwijken van de onderwijstijd op grond van de beleidsregel inzake het instemmen met afwijking onderwijstijd (Variawet) is echter geen ongeoorloofd verzuim. Er is voor deze leerling immers (tijdelijk) een ander aantal onderwijsuren vastgesteld.

• Waar vind ik informatie over privacy en gegevensdeling in de samenwerking tussen onderwijs, gemeenten en jeugdhulp?

  Er leven veel vragen rond privacy en het delen en verwerken van persoonsgegevens tussen gemeenten, jeugdhulp en samenwerkingsverbanden. Deze verzameling van de veelgestelde vragen geeft antwoorden.
  

  In deze FAQ staan antwoorden op vragen rond de volgende onderwerpen:

  • Vragen over Convenant
  • AVG, verschillende wetgeving en beroepscodes
  • Vragen over proces en rol ouders

  Privacyconvenant

  Met het Privacy Convenant worden afspraken vastgelegd tussen gemeenten, jeugdhulp en samenwerkingsverbanden over het verwerken van persoonsgegevens van jongeren (en eventueel hun ouders) in de samenwerking tussen deze partijen.

  Privacy tool

  Zoek je andere informatie over privacy en passend onderwijs? Bezoek dan onze digitale privacy tool. De tool is een praktische vertaling van wet- en regelgeving en geeft aan de hand van processtappen een overzicht van de privacyaspecten en veelgestelde vragen.

   

• Hoe vaak mag een leerling gebruik maken van de beleidsregel afwijking onderwijstijd?

  De veronderstelling bestaat dat de beleidsregel afwijking onderwijstijd maximaal twee schooljaren achtereen ingezet kan en mag worden. Dit is niet het geval. Er kan zo lang als nodig gebruik gemaakt worden van deze regeling. Het bevoegd gezag vermeldt in het OPP hoe toegewerkt blijft worden aan ingroei.

  De instemming voor afwijking van de onderwijstijd loopt tot het einde van het schooljaar waarin de afwijking is aangevraagd. In het OPP wordt onderbouwd waarom de afwijking noodzakelijk is voor de leerling, waaruit het op maat gemaakte onderwijsprogramma bestaat en om hoeveel uren per week het gaat. Daarnaast wordt beschreven hoe de leerling toegroeit naar het volledig aantal uren onderwijs op school. Wanneer een leerling niet gelijk en misschien nooit 100% kan deelnemen aan het onderwijs kan ieder jaar opnieuw een aanvraag gedaan worden voor afwijking van onderwijstijd. Dit totdat de leerling volledig naar school gaat of niet meer is ingeschreven op een school.

  Bron: Maatwerk in onderwijstijd voor leerlingen met een beperking | Onderwijstijd | Inspectie van het Onderwijs (onderwijsinspectie.nl)

• Ik heb een aanvraag afwijking onderwijstijd ingediend. Mag ik al beginnen met de uitvoering van het plan?

  Een aanvraag voor instemming wordt door het bevoegd gezag ingediend via het ISD. De Inspectie van het Onderwijs streeft er naar om binnen 8 weken een besluit te nemen over de aanvraag. In de tussentijd kan de school al maatwerk bieden aan de leerling.

  Bron: Maatwerk in onderwijstijd voor leerlingen met een beperking | Onderwijstijd | Inspectie van het Onderwijs (onderwijsinspectie.nl)

• Hoe moet de school omgaan met de verzuimregistratie wanneer een leerling gebruik maakt van de beleidsregel afwijking onderwijstijd?

  Alle lesuren worden geregistreerd, dus niet alleen die uren dat de leerling volgens het ingroeiplan op school aanwezig is. De school meldt de leerling geoorloofd afwezig voor de uren dat hij/zij conform de afspraken van in het OPP/het ingroeiplan niet op school aanwezig is.

  Bron: Inspectie van het Onderwijs

• Kan onderwijs bekostigd worden vanuit zorgbudget?

  De Jeugdwet biedt geen wettelijke grondslag voor het inzetten van een onderwijsvoorziening. Dit betekent dat de gemeente niet verplicht is een onderwijsvoorziening te leveren op grond van de Jeugdwet. Dit wil niet zeggen dat het niet mag of verboden is. Dit biedt enige ruimte voor gemeenten hier tijdelijk een eigen invulling aan te geven (uiteraard in overleg met onderwijs- en zorgaanbieders) bijvoorbeeld in de vorm van een tijdelijke oza-constructie.

  Het zorgkantoor kan vanuit de Wlz geen onderwijs financieren. Vanuit de Wlz kan onder andere dagbesteding worden geboden. Binnen de dagbesteding worden wel educatieve activiteiten aangeboden, bijvoorbeeld het aanleren van een dagstructuur. Dit is geen onderwijs. Dat betekent voor oza dat de ruimte vooral gezocht moet worden in de samenwerking tussen zorg (dagbesteding) en onderwijs in het invullen van het dagprogramma voor deze kinderen.

• Hoe krijg ik toestemming voor niet standaard aanpassingen tijdens het centraal examen?

  Indien het gaat om niet standaard aanpassingen m.b.t. de afnamecondities of te gebruiken hulpmiddelen, moet je contact opnemen met het CvTE via info@cvte.nl. Indien het gaat om meer logistieke aanpassingen, zoals examinering thuis of in een ziekenhuis of om een quarantaine-oplossing, dien je toestemming van de inspectie te hebben. Je neemt hiertoe contact op met de inspectie via examenloket@duo.nl of tel. 070-757 51 77

• Moet er voor de leerlingen een TLV aangevraagd worden?

  Wanneer leerlingen ingeschreven worden op het praktijkonderwijs, sbo, so of vso, is een TLV voor deze leerling noodzakelijk. Zonder TLV kan een leerling niet ingeschreven worden op een school voor praktijkonderwijs of gespecialiseerd onderwijs. Wel kan er tussen school en samenwerkingsverband worden afgesproken dat de middelen behorende bij de TLV worden teruggestort aan het samenwerkingsverband. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om leerlingen in te schrijven in het regulier onderwijs en met het samenwerkingsverband apart afspraken te maken over aanvullende ondersteuning.

• Kan ik een leerling onbekostigd inschrijven in het speciaal onderwijs?

  Nee dit is niet mogelijk. Leerlingen kunnen niet als onbekostigd worden ingeschreven. Voorheen moesten leerlingen die vanaf het begin van het schooljaar tot 1 oktober meer dan de helft van het aantal schooldagen zonder geldige reden niet aanwezig waren, worden geregistreerd als ongeoorloofd verzuim. Hierdoor werden zij in de oude systematiek aangemerkt als niet-meetellend voor de bekostiging. Met het ingaan van de Wet Vereenvoudiging bekostiging voor het primair onderwijs d.d. 1 april 2022 is deze bepaling komen te vervallen (zie Staatsblad 2022, 4 onder 3.1.2. verzuim). 

   

  Voor inschrijving van een leerling in het (voortgezet) speciaal onderwijs is in alle gevallen een toelaatbaarheidsverklaring (tlv) nodig. Op basis van deze inschrijving ontvangt de school bekostiging vanuit DUO. 

   

  In voorkomende gevallen waarin de verwachting is dat een leerling niet of nauwelijks naar school zal kunnen gaan gedurende een langere periode, is het mogelijk dat samenwerkingsverbanden en (v)so-scholen samen voor die leerling afspraken over de bekostiging van de leerling. In die situaties waarin de basisbekostiging (lumpsum) afdoende is om het onderwijs- en ondersteuningstraject van de leerling vorm te geven, kan afgesproken worden dat de (v)so-school de ondersteuningsmiddelen die ontvangen zijn op basis van de tlv geheel of gedeeltelijk teruggestort worden aan het samenwerkingsverband dat de tlv heeft afgegeven.  

  Klik hier voor meer informatie over maatwerk in het onderwijs.

• Mag een vso-school een entreeopleiding aanbieden?

  Ja dit mag. Het vso mag zelf de entreeopleiding aanbieden en vormgeven[1]. Diplomering kan alleen in samenwerking met een publieke mbo-instelling. Het is niet mogelijk deze samenwerking aan te gaan met een particuliere mbo-aanbieder, omdat particuliere opleidingen c.q. private instellingen niet bekostigd mogen worden met publieke middelen.

  In het OPP van de leerling wordt verantwoord waarom entree onderwijs het beste is voor deze leerling en de grootste kans biedt op het behalen van een diploma/startkwalificatie.

  Leerlingen die binnen het vso een entreeopleiding volgen, hebben altijd het uitstroomprofiel vervolgonderwijs[2]. Zij werken in een diplomagerichte route toe naar een diploma mbo-niveau 1, dat toegang geeft tot een vervolgopleiding. Ook wanneer de jongere naar verwachting geen gebruik zal gaan maken van deze optie en uit zal stromen naar arbeid, wordt het uitstroomprofiel vastgesteld op vervolgonderwijs. Het onderwijs in het arbeidsmarktgerichte uitstroomprofiel bereidt leerlingen voor op functies op de arbeidsmarkt op een niveau dat ligt onder het niveau van de entreeopleiding, bedoeld in artikel 7.2.2., eerste lid, onderdeel a, van de Wet educatie en beroepsonderwijs.

  [1] WEC Artikel 3 lid 8

  [2] WEC Artikel 14c

• Moet een leerling ingeschreven staan op een school als het onderwijszorgarrangement op een zorglocatie georganiseerd is en daar het onderwijs wordt gegeven?

  De jongeren die binnen een onderwijszorgarrangement onderwijs willen gaan volgen op basis van de afwijkingsmogelijkheden uit de experimenteerregeling moeten worden ingeschreven op een school. Het is geen verplichting om alle jongeren binnen een initiatief in te schrijven op een school. Zonder inschrijving kunnen zij echter geen gebruik maken van de afwijkingsmogelijkheden uit het experiment. Indien een leerling een vrijstelling onder 5a had, dan blijft deze vrijstelling behouden gedurende de looptijd van het experiment. Voor de school geldt een aangepaste zorgplicht als ze deze leerlingen inschrijven. De zorgplicht inzake de inschrijving en verwijdering komt te vervallen. Wanneer leerlingen ingeschreven worden op het praktijkonderwijs, sbo, so of vso, is een tlv voor deze leerling noodzakelijk. Zonder tlv kan een leerling niet ingeschreven worden op een school voor praktijkonderwijs of gespecialiseerd onderwijs.

• Wat is de looptijd van het experiment?

  Het experiment heeft een looptijd van vijf jaar, tot januari 2028. Gedurende het experiment wordt de voortgang gemonitord en wordt parallel gewerkt aan het aanpassen van de wet- en regelgeving om de afwijkingsmogelijkheden (indien effectief) ook structureel mogelijk te maken.

• Mogen staatsexamens ingezet worden binnen een oza?

  In het experimenteerbesluit Onderwijszorgarrangementen (OZA) wordt niet afgeweken van de wettelijke regels rond examens. Het bestaande systeem ten aanzien van examens blijft gelden. Dat betekent dat het afhankelijk is van de school waar de leerlingen uit het onderwijszorgarrangement staan ingeschreven of staatsexamens mogen worden ingezet. Als het gaat om een vso-school bestaat deze mogelijkheid, tenzij de vso-school een examenlicentie heeft of samenwerkt met een vo-school of vavo t.b.v. het eindexamen. Wanneer een leerling op een reguliere vo-school staat ingeschreven dan is het in principe niet mogelijk om het staatsexamen af te nemen.

   

   

• Mogen (v)so-leerlingen en leerlingen van reguliere scholen gewoon door elkaar heen in een groep onderwijs volgen?

  Onder de reguliere wetgeving mag dit niet. Wanneer de school gebruik maakt van de beleidsregel Experiment inclusieve leeromgeving kan dit wel. En uiteraard kunnen leerlingen in het kader van de symbioseregeling een deel van hun onderwijstijd onderwijs krijgen in een ander onderwijstype. Hiervoor hoeven niet meer voortdurend symbioseverklaringen te worden opgesteld. Het volstaat om in het ontwikkelingsperspectief (OPP) op te nemen op welke plaatsen het onderwijs word gevolgd. Zie hier voor meer informatie.

  Symbiose-overeenkomst opgenomen in het ontwikkelingsperspectief:
  “Het opstellen van een symbiose-overeenkomst brengt bureaucratische handelingen met zich mee. Zeker wanneer het gaat om grote aantallen leerlingen kan deze bureaucratische last onevenredig zwaar zijn in relatie tot het te beschermen belang. Om de bureaucratische last te verminderen is de inspectie ermee akkoord dat de scholen de schriftelijke overeenkomst ‘inbedden’ in het ontwikkelingsperspectief. Over enkele onderdelen die de symbiose-overeenkomst moet omvatten hebben partijen immers al eerder afspraken gemaakt en zijn deze schriftelijk vastgelegd in het ontwikkelingsperspectief. Concreet: in het ontwikkelingsperspectief treffen we al aan:

  • de tijdspanne waarin de leerling onderwijs op de andere school volgt;
  • de inhoud van het onderwijs (onderwijsactiviteiten, vakken);
  • de omvang (aantal uren) en wie het onderwijs of de activiteiten uitvoert”.
• Mag een samenwerkingsverband een arrangement toekennen aan een reguliere school?

  Samenwerkingsverbanden hebben verschillende mogelijkheden om arrangementen toe te kennen aan reguliere scholen of  scholen voor gespecialiseerd onderwijs. Er kunnen individuele arrangementen worden toegekend gericht op één leerling of collectieve arrangementen gericht op  meerdere leerlingen. Een arrangement kan bestaan uit de inzet van middelen en/of de inzet van personen.

  Samenwerkingsverbanden maken hierover zelf afspraken met hun scholen. Deze afspraken beschrijven ze in het ondersteuningsplan, dat eens in de 4 jaar wordt vastgesteld. Voor de leerlingen die gebruik maken van het arrangement, dient een ontwikkelingsperspectief (OPP) te worden opgesteld.

  Voorbeelden:

  • Een samenwerkingsverband kent een reguliere school extra middelen toe, waardoor ze een andere context kan bieden voor een specifieke doelgroep van leerlingen, die anders naar een sbo of so school zouden moeten gaan.
  • Een samenwerkingsverband kent een individuele leerling op een reguliere school een  arrangement toe, waardoor het voor deze leerling mogelijk is om binnen de reguliere school onderwijs te blijven volgen.
• Mag een samenwerkingsverband een arrangement toekennen aan sbo- school of so school?

  Samenwerkingsverbanden hebben verschillende mogelijkheden om arrangementen toe te kennen aan scholen voor gespecialiseerd onderwijs. Er kunnen individuele arrangementen worden toegekend gericht op één leerling of collectieve arrangementen gericht op meerdere  leerlingen. Een arrangement kan bestaan uit de inzet van middelen en/of de inzet van personen.

  Samenwerkingsverbanden maken hierover zelf afspraken met hun scholen. Deze afspraken beschrijven ze in het ondersteuningsplan, dat eens in de 4 jaar wordt vastgesteld. Voor de leerlingen die gebruik maken van het arrangement, dient een ontwikkelingsperspectief (OPP) te worden opgesteld.

   

  Voorbeeld:

  Een samenwerkingsverband kent een arrangement toe aan een so-school waar leerlingen zitten met een TLV (categorie 1: laag). Dit arrangement biedt de school de mogelijkheid om tijdelijk een meer passende context te bieden voor een groep leerlingen, waardoor ze niet verwezen hoeven te worden naar een andere voorziening of thuis komen te zitten.