Terug
Altijd als eerste op de hoogte van het laatste nieuws?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.
Sinds de invoering van de wet passend onderwijs is ervaring opgedaan met het Ontwikkelingsperspectief (OPP), zowel in het regulier als gespecialiseerd onderwijs. Van deze ervaringen valt veel te leren. Een goed moment om de verouderde handreiking onder de loep te nemen en te herzien. Met behulp van inzichten uit de praktijk heeft het Steunpunt passend onderwijs het initiatief genomen om een nieuwe handreiking over het OPP te laten ontwikkelen. De handreiking is geschreven door Willeke Doornbos en Noëlle Pameijer. Met een beschouwend artikel van Bert Wienen.
Doel van deze handreiking is om houvast te bieden voor een zo beknopt mogelijk OPP dat enerzijds de wettelijke vereisten bevat en geen overbodige administratie vergt en dat anderzijds functioneel is voor de aanpak op school (en thuis) en helpend in de samenwerking binnen schoolteams en met professionals, ouders en leerlingen. Kortom een OPP zoals bedoeld: een middel om de juiste ondersteuning voor de leerling te realiseren. Nieuw in deze handreiking is de wettelijke plicht om leerlingen te horen over hun OPP (hoorrecht). Het hoe en waarom hiervan is ook opgenomen in deze handreiking.
De handreiking is tot stand gekomen in afstemming met Sectorraad GO, Ouders & Onderwijs, Balans, Ministerie van OCW, Inspectie van het Onderwijs, PO-Raad en VO-raad.
Inhoud
Het basisdocument gaat over het werken met een OPP: wat is de bedoeling ervan? Hoe kunnen we het OPP benutten om doelgericht en constructief samen te werken? Hoe maken we het makkelijker in het gebruik en hoe kan het scholen helpen om het OPP juist en efficiënt in te zetten? In aanvulling op het basisdocument zijn verdiepende thema’s in 18 FAQ’s uitgewerkt. Deze documenten zijn onderaan deze pagina te bekijken.
Toelichtende video’s
Bij de Handreiking OPP zijn door Steunpunt Passend Onderwijs enkele filmpjes gemaakt over doelgericht samenwerken met elkaar, leerlingen en ouders. Verschillende visualisaties komen hierbij aan bod.
- OPP-trap
Johanneke Jongbloed (stichting Elan en samenwerkingsverband Unita) geeft informatie over de OPP-trap voor leerlingen uit het regulier en gespecialiseerd basisonderwijs. De trap plaatst de ontwikkeling van de leerling in verschillende routes richting v(s)o. Het is een handig communicatiemiddel: waar was de leerling, waar staat deze nu en waar willen we samen heen?
- OPP-format
Joyce Janssen en Manon Lambregts van Mezzo scholen (regulier vo) laten hun OPP-format, dat zij samen met leerlingen ontwikkelden, zien. Het bevat rubrieken als ‘Dit ben ik’ (met een foto door de leerling zelf uitgekozen), ‘Dit kan ik’ en ‘Dit wil ik’ (met doelen, aanpak en evaluatie).
- Beknopt OPP
Hanneke Visser van Melanchton (regulier vo) bespreekt de ontwikkeling – samen met leerlingen en mentoren – en het gebruik van een beknopt OPP met visualisaties, zoals voor ‘mijn overzicht en inzicht’ en voor het uitzicht ‘de ladder’ met doelen, werkpunten en support.
- Functioneel OPP (met format bijlage 2)
Alies van der Padt vertelt hoe ze op het Elan College (vso, cluster 4) – samen met docenten – het OPP functioneler heeft gemaakt door het format uit de handreiking (bijlage 2) als uitgangspunt te nemen en deze aan te passen met informatie die het team noodzakelijk vindt.
- OPP-wijzer ZML
Maura Dammers en Marieke Vaessen (stichting Elan) tonen de OPP-wijzer ZML die zij ontwikkelden voor De Klimop, een school voor zeer moeilijk lerende leerlingen (so en vso). De wijzer geeft zicht op de ontwikkeling van de leerling op de verschillende ZML-leerlijnen in relatie tot de uitstroomprofielen.
- De drie cirkels
Noëlle Pameijer (Kwaliteit in Nascholing) legt uit hoe de visualisatie ‘de 3 cirkels’ samen met leraren, leerlingen en ouders is te benutten bij het vaststellen van een OPP. Het motto is samen van overzicht, via inzicht naar uitzicht. Verschillende toepassingen en enkele voorbeelden komen aan de orde.
- Overstap en OPP
Ingrid de Rijber en Willeke Doornbos (Instituut voor Inclusief Onderwijs) vertellen over het OPP als sleutel tot een succesvolle overstap van sbo naar regulier onderwijs. Wat kunnen wij doen zodat deze leerling kan doorstromen naar een (meer) reguliere onderwijsomgeving? Wat betekent dit voor de doelen en het tijdspad? Zij belichten ook succesfactoren en uitdagingen.
Wet ‘Versterking positie ouders en leerlingen in passend onderwijs
Op 17 juni 2024 is de wet “Versterking positie ouders en leerlingen in passend onderwijs” gepubliceerd in het Staatsblad. De wet bestaat uit drie onderdelen;
- Ouder- en jeugdsteunpunten in elk samenwerkingsverband (vanaf 1 januari 2025)
- Opname van het ondersteuningsaanbod in de schoolgids (vanaf 1 augustus 2025)
- Hoorrecht voor leerlingen over hun ontwikkelingsperspectief (vanaf 1 augustus 2025)
De wet wil eraan bijdragen dat ouders en leerlingen sneller informatie over en steun bij passend onderwijs kunnen krijgen en dat leerlingen kunnen meepraten over hun eigen ontwikkeling en de ondersteuning die ze daarbij nodig hebben. De wet gaat in 2025 in werking.
Trainingen en onderzoek
In opdracht van het ministerie van OCW is er recentelijk een landelijk Ontwikkelingsperspectief (OPP)-project opgezet voor 3 jaar (dec. ’23 t/m dec. ’26). Deze opdracht behelst het verzorgen van train-de-trainer scholingen (gekoppeld aan online praktijkbijeenkomsten), feedbackloops, onderzoek en masterclasses in het gehele land. De nieuwe handreiking voor het OPP van het Steunpunt Passend Onderwijs is hierbij leidend. In opdracht van het ministerie van OCW voert Effectief Onderwijs het landelijk OPP-Project uit.
Voor vragen en meer informatie over dit OPP-Project of over de aankomende regiobijeenkomsten mail naar: info@opp-training.nl of bekijk deze website.
Vervolg
Naast deze handreiking denken we na over aanvullende en specifieke informatievoorziening voor ouders die meer willen weten over de functie en inhoud van het OPP voor hun kind.
Er zullen vanaf 2024 in opdracht van het ministerie van OCW en in samenwerking met de onderwijsraden, samenwerkingsverbanden, ouders, leerlingen, het Steunpunt Passend Onderwijs dus diverse andere activiteiten worden verzorgd over de vernieuwde handreiking en communicatieactiviteiten zoals trainingen in de handreiking en het opstellen, implementeren en registreren van het OPP. Deze trainingen zullen zowel voor onderwijsprofessionals, ouders en leerlingen worden verzorgd. Uiteindelijk is het OPP hét document dat de samenwerking tussen school, ouders en leerling regelt en stimuleert.
