Wat verandert er per 1 augustus 2023 voor mbo-scholen rond passend onderwijs?

Op 1 augustus 2023 gaat een wetswijziging voor het mbo in. De wetswijziging gaat onder andere over passend onderwijs. Voor scholen in het pro, vso en vo is het goed om op hoofdlijnen te weten waar de wijziging over gaat. Het gaat om het wetsvoorstel verbetering rechtsbescherming mbo-studenten. Voor passend onderwijs verandert de Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB) op de volgende punten:

• De school onderzoekt voorafgaand aan de inschrijving of de student of vavo-student een extra ondersteuningsbehoefte heeft. De school mag de student of vavo-student vragen daartoe gegevens te overleggen.
• Afspraken over extra ondersteuning moeten worden vastgelegd voorafgaand aan de inschrijving.
• De school doet een concreet ondersteuningsaanbod en de student of vavo-student moet daar individueel mee akkoord gaan (fysieke of digitale handtekening of per mail).
• Extra ondersteuningsafspraken zijn een privaatrechtelijke overeenkomst. Dat betekent dat studenten of vavo-studenten vanaf 16 jaar zelfstandig akkoord kunnen gaan. Alleen als de student of vavo-student op het moment van het vastleggen van de afspraken jonger dan 16 jaar is, is ook akkoord van een ouder/verzorger/voogd nodig (uiteraard is het betrekken van ouders/verzorgers/voogden bij het aanmeld- en inschrijfproces over het algemeen wel wenselijk).
• Het gaat om afspraken over extra ondersteuning vanwege een handicap of chronische ziekte. In de huidige wet staat alleen ‘handicap’. Daar wordt aan toegevoegd ‘of chronische ziekte’ zodat de Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB) correspondeert met de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte.
• De school en de student of vavo-student evalueren de extra ondersteuningsafspraken minimaal een keer per jaar op hun doeltreffendheid. Indien nodig worden de afspraken bijgesteld.
• Als de extra ondersteuningsbehoefte tijdens de opleiding aan het licht komt, moeten afspraken over extra ondersteuning alsnog worden vastgelegd en minimaal jaarlijks geëvalueerd.

Wat betekent dit voor studenten die zich aanmelden voor schooljaar 2023-2024?

Bovenstaande geldt voor studenten of vavo-studenten waarover het bevoegd gezag van de mbo-school op of na 1 augustus 2023 het inschrijfbesluit neemt.

Voor studenten of vavo-studenten waarover het bevoegd gezag voor 1 augustus 2023 het inschrijfbesluit neemt, geldt nog de huidige werkwijze: de school sluit met elke student een onderwijsovereenkomst af waarin de rechten en plichten van de student en school staan en ook van de ouders/verzorgers/voogden als de student jonger dan 18 jaar is. Is de student op de ingangsdatum van de onderwijsovereenkomst jonger dan 18 jaar? Dan moet een ouder/verzorger/voogd de onderwijsovereenkomst medeondertekenen. Afspraken over extra ondersteuning worden vastgelegd in (een bijlage bij) de onderwijsovereenkomst. De student tekent voor akkoord en als de student jonger dan 18 jaar is op de ingangsdatum van de afspraken moet een ouder/verzorger/voogd medeondertekenen.

Informatie delen tijdens het aanmeld- en inschrijfproces

De student is niet verplicht tijdens het aanmeld- en inschrijfproces de extra ondersteuningsbehoefte te vermelden of gegevens te overleggen. De school moet er wel onderzoek naar doen. We weten dat sommige aspirant-studenten (of hun ouders/verzorgers/voogden) huiverig zijn hun extra ondersteuningsbehoefte kenbaar te maken. Dat kan verschillende oorzaken hebben zoals:

• De student heeft zich bij meerdere opleidingen aangemeld. Moet hij/zij met alle opleidingen deze informatie al delen?
• De student is bang niet toegelaten te worden vanwege de extra ondersteuningsbehoefte.
• De student denkt dat extra ondersteuning niet nodig is, omdat hij/zij vooraf niet goed kan inschatten wat hij/zij nodig heeft op het mbo.
• De student is ‘zorgmoe’ en wil met een schone lei beginnen. Ook de vooropleiding geeft om die reden geen informatie.

Echter, mbo-scholen bespreken graag zo vroeg mogelijk de extra ondersteuningsbehoefte met de student. Zodat ze hierover afspraken kunnen maken met de student, dat moet immers voorafgaand aan de inschrijving al gebeuren. Ook kan de mbo-school dan de extra ondersteuning op tijd organiseren, zodat de student een optimale start kan maken in het mbo.

Helaas zien mbo-scholen studenten soms al aan het begin van de opleiding vastlopen, omdat de extra ondersteuningsbehoefte niet kenbaar is gemaakt. De mbo-school organiseert de extra ondersteuning dan alsnog, maar de student heeft dan wel een valse start gemaakt.

Zeer incidenteel blijkt dat de benodigde extra ondersteuning een onevenredige belasting voor de school vormt die redelijkerwijs niet van de school gevraagd kan worden. Dat zijn uitzonderingen. Scholen kunnen zeer uiteenlopende ondersteuningsbehoeften aan. Uit onderzoek blijkt dat een extra ondersteuningsbehoefte voor scholen geen reden is studenten te weigeren. Zij zijn zich ervan bewust dat studenten die voldoen aan de wettelijke vooropleidingseisen toelaatbaar zijn. Dit toelatingsrecht geldt ook voor studenten met een extra ondersteuningsbehoefte.

Kijk voor meer informatie op de site van het Kennispunt MBO Passend Onderwijs.